برهمکنش IBA و کود زیستی بر ریشهزایی قلمه اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) | ||
| دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
| مقاله 14، دوره 6، شماره 2، آذر 1393، صفحه 181-192 اصل مقاله (676.59 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محسن رجبی1؛ مهرداد چایی چی2؛ علی عزیزی* 3 | ||
| 1کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، گروه گیاهان دارویی، دانشگاه جامع علمی کاربردی جهادکشاورزی، همدان | ||
| 2مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، همدان | ||
| 3استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان | ||
| چکیده | ||
| یکی از روشهای تکثیر گیاه اکالیپتوس(Eucalyptus camaldulensis Dehnh) از طریق قلمه است. با این وجود قلمه‌های این گیاه به راحتی ریشه‌دار نشده و معمولاً نیاز به تیمارهای هورمونی ویژه دارند. در یک پژوهش گلخانهای بهمنظور بررسی برهم کنش هورمون اکسین و روش تغذیه کودی در فرایند ریشهزایی، تأثیر غلظت‌های مختلف IBA و دو نوع کود زیستی (بارور و نیتروکسین) به همراه کود محلول معدنی (شیمیایی) بر ریشهزایی قلمه‌های اکالیپتوس مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور اکسینIBA (در پنج سطح، شامل غلظت‌های صفر، 500، 1000، 2000 و 4000 ppm) و تغذیه کودی (در چهار سطح شامل 1- کود بارور + نصف کود کامل معدنی،2- نیتروکسین + نصف کود کامل معدنی، 3- نصف کود کامل معدنی و 4-کود کامل معدنی) در پنج تکرار انجام گرفت. صفاتی از قبیل تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و درصد ریشهزایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بهدست آمده نشان داد که استفاده از کودهای بیولوژیک باعث افزایش معنیدار در بروز صفات مورد اندازهگیری نسبت به تیمار با کود شیمیایی شدند. برهمکنش بین کود زیستی و IBA روی تمام صفات مورد ارزیابی معنیدار بود بهطوریکه استفاده از مقادیر نسبتاً پایین هورمون IBAبه غلظت ppm 500 بههمراه کودهای زیستی سبب ایجاد بیشترین وزن خشک ریشه شدند و بـه تبع آن ریشـههای ضخیمتری تولید شد. مصرف مقادیر نسبتاً بالای اکسینIBA به غلظت ppm 2000 همراه با کودهای زیستی به‌صورت توأم، بیشترین درصد ریشهزایی را در قلمه‌ها نسبت به استفاده از کودهای شیمیایی به همراه داشت. غلظت 500 ppm باعث افزایش میانگین صفات وزن تر و وزن خشک ریشه گردید. در نتیجه ریشههای قطورتری تشکیل شدند. با توجه به این ضخیمتر بودن ریشهها ریسک جابجایی نهال کاهش مییابد. برهم کنش (اثر متقابل) هورمون 2000 ppm بههمراه هر دو نوع کود زیستی درصد ریشهزایی را افزایش داد. بنابراین، این ترکیبات همسو با هورمون، قابلیت ریشهزایی را افزایش میدهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اکالیپتوس؛ قلمه؛ ریشهزایی؛ اکسین؛ کود زیستی | ||
| موضوعات | ||
| ازدیاد؛ ازدیاد رویشی؛ ازدیاد نباتات؛ باغبانی؛ تنظیم کننده های رشد؛ گیاهان دارویی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Interaction of IBA and Bio-Fertilizer on Rooting of Eucalyptus Cuttings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Rajabi1؛ Mehrdad Chaichi2؛ Ali Azizi3 | ||
| چکیده [English] | ||
| The use of cuttings is one of the propagation techniques for Eucalyptus cloning. In this regard, cuttings of this plant root not simply and need usually some special hormonal treatments. A greenhouse experiment was conducted to evaluate the involvement between auxin and fertilization method in rooting process of Eucalyptus cuttings. In the present work, the influence of IBA (Indole-3-butyric acid) and bio-fertilizers on root initiation of Eucalyptus cuttings was investigated. A completely randomized design was adopted in a factorial experiment with five levels of IBA (0, 500, 1000,2000 and 4000 ppm) and four levels of bio-fertilizer (1- Barvar2 + half mineral fertilizer, 2- Nitroxin + half mineral fertilizer, 3-half mineral fertilizer and 4- complete mineral fertilizer) with five replications. The traits including: root number, root length, root fresh weight, root dry weight and rooting percentage were measured. Results showed a significant increasing in the trait expression using bio-fertilizers compared to using chemical fertilizer.The interaction between bio-fertilizer and IBA were significant for all investigated traits so that the application of relatively low doses of IBA concentration (500 ppm) with bio-fertilizers led to the greatest root dry weight and consequently, thicker roots were produced. Relatively high doses of auxin IBA concentration (2000 ppm) combined with bio-fertilizers resulted to the highest percentage of root initiation in cuttings. IBA concentration of 500 ppm caused increment in means of root dry and fresh weight. Thicker roots were produced, consequently. In spite of thicker roots, it was decreased risk of stock movement. The interaction between IBA 2000 ppm with both bio-fertilizers increased in rooting percentage. Therefore, these components with hormones enhance rooting capacity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Eucalyptus, Cutting, Rooting, Auxin, Bio-fertilizer | ||
| مراجع | ||
|
اسدی‌رحمانی، ه.، خاوازی ک.، اصغرزاده، ا.، رجالی، ف. و افشاری، م. 1391. کودهای زیستی در ایران: فرصت‌ها و چالش‌ها. مجله پژوهشهای خاک (علوم خاک و آب). 26 (1): 87-77. برزگر، ل.، حمید اوغلی، ی.، حاتم‌زاده، ع و حداد، ع .1382. اثر ایندول بوتیریک اسید (IBA) روی ریشهزایی قلمه‌های ژینکو بیلوبا. خلاصه مقالات سومین کنگره علوم باغبانی ایران. انتشارات سنا. تهران. صفحه 99. بینشیان، ف. و زینی، ف. 1380. جداسازی کریپتوکوس نئوفورمنس واریته گتی از درختان اکالیپتوس کامالدولنسیس. فصلنامه کومش. 3 (1): 59-67. پیرخضری، م. آتشکار، د.، حاج‌نجاری، ح. و فتحی، د. 1389. اثر تیمارهای مختلف در ریشهزایی تعدادی از پایههای رویشی سیب (Mallus domestica Borkh.). مجله بهزراعی نهال و بذر. 26 (2): 193-206. تاجیک خاوه، م.، اله‌دادی، ا.، دانشیان، ج. و آرمند پیشه، ا. 1390. تحت تنش کم‌آبی (Glycine max L.) بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر گره‌زایی و رشد سویا. نشریه بوم‌شناسی کشاورزی. 3 (3): 337-346. حمیدیه، ه. و بیگدلی، م .1382 بررسی تأثیر اسانس‌های سیزده‌گونه اکالیپتـــوس بر روی باکتــری‌های E. coli، S.aureus B.cereus. L. monocitagenes . فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 4: 389-402. حیدریان‌باروق، ز.، اصغرزاد، ن. ع. و ساریخانی، م. ر. 1389. نگاهی بر اهمیت کودهای زیستی آزوسپیریلوم و کاربرد آنها در کشاورزی پایدار. اولین کنگره چالش‌های کود در ایران: نیم قرن مصرف کود. 12-10 اسفند، تهران. صفحه 11. راد، م.ه.، عصاره، م.ح. مشکوه، م.ع. دشتکیان، ک. سلطانی، م. 1389. نیاز آبی و تابع تولید اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) در شرایط اقلیمی خشک. فصلنامه جنگل ایران، شماره 1: 61-71. رشیدی، م. و رسالتی، ح. 1385. بررسی تولید خمیر کاغذ گرافت رنگبری شده، از چوب اکالیپتوس کاملدولنسیس. فصلنامه منابع طبیعی ایران، 3: 693 -697. زرین‌بال، م. معلمی، ن. و دانشور، م. 1384. اثر غلظت‌های مختلف اکسین، زمان قلمه‌گیری و شرایط محیطی بر ریشهزایی قلمه‌های نیمه‌خشکی دارایی (Duranta repens L.)، مجله دانش کشاورزی (2)15: 13-26. صفدری، ح. و صانعی شریعت‌پناهی، م. 1379. بررسی مقایسه ریشهزایی سه گونه نوئل تحت تیمار IBA. خلاصه مقالات دومین کنگره علوم باغبانی ایران. انتشارات نشر آزمون کشاورزی تهران. صفحه 382. عرب، س. م.، اکبری، غ. ع.، علیخانی، ح. ع.، ارزانش، م. ح. و دادی، ا. ا. 1387. بررسی توانایی تولید اکسین توسط باکتری‌های جداسازی شده بومی جنس آزوسپیریلوم و ارزیابی اثرات محرک رشدی جدایه برتر بر گیاه ذرت شیرین. مجله پژوهشهای زراعی ایران، 6:) 2): 217-225. فتحی، ق. و اسماعیل‌پور، ب. 1379. مواد و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 288 صفحه. معلمی، ن. و چهرازی، م. 1382. اثر هورمون اکسین بر ریشهزایی قلمه‌های برگ‌دار و بدون برگ گل کاغذی (Bougainvillea spectabilis). خلاصه مقالات سومین کنگره علوم باغبانی ایران. تهران، صفحه 110. معلمی، ن.1380. اثر تنظیم‌کننده‌های رشد IBA بر ریشه‌دار کردن قلمه‌های دارایی (Duranta repens L.) در کشت زیرپلاستیک. خلاصه مقالات نخستین سمینار علمی کاربردی گل و گیاهان زینتی ایران – محلات. انتشارات دفتر امور گل وگیاهان زینتی، قارچ‌های خوراکی و دارویی معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، تهران، صفحه 53. نجفی‌آشتیانی، ا. عصاره، م. ح. و انگجی، س. ج. 1387. بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره برگ اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه علف هرز تاج خروس (Amaranthus blitoids S.Watson). فصلنامه پژوهش و سازندگی، شماره 81: 59-69. خوشخوی، م. 1370. ازدیاد نباتات، مبانی و روش‌ها (چاپ دوم). ترجمه. کتاب نوشته: هارتمن، اچ، دی. کسترواف، دیویس. انتشارات دانشگاه شیراز، 1586 صفحه. هاشم‌آبادی، د. و صداقت‌حور، ش. 1385. بررسی اثر ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA) بر ریشهزایی قلمه‌های درختچه زینتی کاملیا (Camellia japonica L.).مجله دانش نوین کشاورزی. شماره 5: 69-76. یخچالی، ب.، افضل‌القوم، ا.، یگانگی پ.، شورگشتی، ح.، صیامی، ا. و علوی، س. 1390. بهینه‌سازی شرایط رشد باکتری‌های افزایش‌دهنده رشد گیاه :کود زیستی فسفاته بارور 2. زیست‌شناسی ایران 24(4): 494-506. Ayepola O. and Adeniyi BA. 2008. The antibacterial activity of leaf extracts of Eucalyptus camaldulensis (Myrtaceae). Journal of Applied Sciences Research, 4(11): 1410-1413.
Beretta, D.; Vanoli, M.; Eccher, T. 1988. The influence of glucose, vitamins and IBA on rooting of Camellia shoots in vitro. Acta Horticulture. 227: 473-475.
Blythe, G.; Denlay, T, and Sibley, J. L. 2000. Influence of commercial auxin formulation on cuttings of Camellia cultivars. SNA Research conference, Vol.45: 303-306.
Bouyoucos, G. J. 1962. Hydrometer method improved for making particle size analysis of soils. Agronomy Journal. 54: 464-465.
Correa, L. D. R. and Fett-Neto, A. G. 2004. Effects of temperature on adventitious root development in microcuttings of Eucalyptus saligna Smith and Eucalyptus globulus Labill. Journal of Thermal Biology, 29: 315-324.
Dewayne, L. I. and Yeager, T. H. 2003. Propagation of Landscape Plants. Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida, CIR579.
Diaz, K., Valiente, C., Martinez, M., Castillo, M. and Sanfuentes, E. 2009. Root-promoting rhizobacteria in Eucalyptus globulus cuttings. World Journal of Microbiology and Biotechnology, 25: 867-873.
Ercisli, S., Esitken, A., Cangi, R., and Sahin, F. 2003. Adventitious root formation of kiwifruit in relation to sampling date, IBA and Agrobacterium rubi inoculation. Plant Growth Regulation, 41: 133-137.
Fett-neto, A. G. Goulart, L. W. V., Pasquali, G., Termignoni, R. R. and Ferreira, A. G., 2001. Distinct effects of auxin and light on adventitious root development in Eucalyptus saligna and Eucalyptus globulus. Tree Physiology 21: 457-464.
Fogaca, C. M. and Fett-Neto, A. G. 2005. Role of auxin and its modulators in the adventitious rooting of Eucalyptus species differing in recalcitrance. Plant Growth Regulation, 45: 1-10.
Gupta, P. K. and Mascarehans, A. F., 1987. Eucalyptus, 385-399. In: Bonga, J. M. and D. J., Durzan (Ed.) Cell and Tissue Culture in Forestry,V3. Martinus Nijhoff Publishers, 416 pp.
Gupta, P. K. 2000. Soil, Plant, Water, and Fertilizer Analysis. Agrobios, New Delhi, India.
Harbage, J. F. and Stimart, D. P. 1996. Effect of pH and 1H-indole-3-butyric acid (IBA) on rooting of apple microcuttings. Journal of the American Society for Horticultur Science, 121(6): 1049-1053.
Jouki, M. and Khazaei, N. 2010. The Antimicrobial Activities of Methanolic Extracts of Eucalyptus camaldulensis against Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus and Escherichia coli. Journal of Research in Agricultural Science, 6: 63-67.
Knudsen, D., Peterson, G. A. and Pratt, P. F.. 1982. Lithium, sodium, and potassium. PP. 225-246. In: Page, A. L., R. H. Miller and Keeney, D. R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties, ASA-SSA, Madison, WI, USA.
Koyuncu, F. and Senel, E. 2003. Rooting of black mulberry (Morus nigra L.) hardwood cuttings. Journal of Fruit Ornamental Plant Research, 11: 53-57.
Le Roux, J. J. and Van Staden, J. 1991. Micropropagation of Eucalyptus Species. Horticulture Science, 26(2):199-200.
Lemcoff, J. H., Guarnaschelli, A. B., Garau, A. M. and Prystupa, P. 2002. Elastic and osmotic adjustments in rooted cuttings of several clones of Eucalyptus camaldulensis Dehnh. from southeastern Australia after a drought. Flora, 197: 134-142.
Luckman, G. A. and Menary R. C., 2002. Increased root initiation in cuttings of Eucalyptus nitens by delayed auxin application. Plant Growth Regulation, 38: 31-35.
Mclean, E. O. 1982. Soil pH and lime requirement. PP. 199-224. In:Page, A. L., Miller, R. H. and Keeney, D. R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties, 2nd Edition, Agronomy Monograph 9, ASA and SSSA, Madison, WI, USA.
Nelson, D. W. and Sommers, L. E. 1982. Total carbon, organic carbon, and organic matter. PP. 539-579. In:Page, A. L., Miller, R. H. and Keeney, D. R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part II, 2nd Edition, ASA, SSSA, Madison, WI. USA.
Olsen, S. R. and Sommers, L., E. 1982. Phosphorus. PP. 403-430. In: Page, A. L., Miller, R., H. and Keeney, D. R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part II, 2nd, Edition, ASA, SSSA, Madison, WI, USA.
Polat, A. A., Durgac, C. and Kamiloglu, O. 2000. The Effects of Indole butyric acid (IBA) on rooting of fig cuttings. Journal of Agricultural Science, 5(2): 1-6.
Richards, L. A. 1969. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. US Salinity Laboratory Staff, Agricultural Handbook No. 60, USDA, USA.
Rout, G. R. 2006. Effect of auxins on adventitious root development from single node cuttings of Camellia sinensis (L.) Kuntze and associated biochemical changes. Plant Growth Regulation, 48:111-117.
Sasse, J. and Sands, R. 1997. Configuration and development of root systems of cuttings and seedlings of Eucalyptus globulus. New Forests, 14: 85-105.
Schwambach, J. Fadanelli C. and Fett-Neto, A. G. 2005. Mineral nutrition and adventitious rooting in microcuttings of Eucalyptus globulus. Tree Physiology, 25: 487-494.
Schwambach, J. Ruedell, C. M. de Almeida, M. R. Penchel, R. M. De Araújo, E. F. and Fett-Neto, A. G. 2008. Adventitious rooting of Eucalyptus globulus × maidennii mini-cuttings derived from mini-stumps grown in sand bed and intermittent flooding trays: a comparative study. New Forests, 36: 261-271.
Siddiqui, B. and Sultana, I. 2004. Triterpenoidal constituents from Eucalyptus camaldulensis var. Obtusa leaves. Phytochemistry, 54: 861-865.
Sindambiwe J. B., Calomme, M., Cos, P., Totte, J. and Pieters, L. 1999. Screening of seven selected Rwandan medicinal plants for antimicrobial and antiviral activities. Journal of Ethnopharmacology, 65(1): 71-77.
Swamy, S. L. Puri, S. and Singh, A. K. 2002. Effect of auxins (IBA and NAA) and season on rooting of juvenile and mature hardwood cuttings of Robinia pseudoacacia and Grewia optiva. New Forests, 23: 143-157.
Tibbits W. N., White, T. L., Hodge, G. R. and Joyce, K. R. 1997. Genetic control of rooting ability of stem cuttings in Eucalyptus nitens. Australian Journal of Botany, 45(1) : 203-210.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,429 |
||